Weblog Gerber van der Graaf

Hieronder vind je de weblog van Gerber van der Graaf, ingenieur. Hij woont al een jaar of 22 in Catalonië en houdt sinds juni 2017 een weblog bij met beschouwingen over de politieke situatie - met name de vervolging van de Catalaanse politici. Met zijn goedvinden is dit artikel geïntegreerd in deze website, maar kan uiteraard ook ‘los’ worden bekeken.

Onderhandelingen

13 december 2019

(870 woorden)

Na de Spaanse verkiezingen van afgelopen 10 November werd de socialistische partij PSOE van de demissionaire regering van Pedro Sánchez opnieuw gekozen tot de grootste partij in het Congres van Afgevaardigden. Sánchez had de onderhandelingen met de linkse Podemos partij laten mislukken in de hoop dat hij bij deze herverkiezingen sterker uit de bus zou komen en Podemos niet nodig zou hebben. ‘Ik zou geen nacht kunnen slapen met Podemos in de regering’, zei hij toen omdat deze partij het zelfbeschikkingsrecht van Catalonië respecteerde. Het tegendeel bleek echter waar: met de herverkiezingen verloor Sánchez twee zetels en achtenveertig uur later sloot hij een overeenkomst met Podemos om samen te gaan regeren. De stem van Podemos is echter nog niet voldoende om een meerderheid in het Congres te behalen. Sánchez heeft de onthouding van de stem van de Catalaanse onafhankelijkheidspartij ERC nodig. Maar mede als gevolg van de aanklacht van de landsadvocaat (welke onder direct toezicht van de regering staat) en het OM (waar de politiek grote invloed op heeft), zijn de voorzitter en andere politici van ERC veroordeeld tot negen a twaalf jaar gevangenisstraf wegens het houden van een referendum. De druk op ERC om toe te geven in ruil voor vrijlating van hun partijgenoten is dus bijzonder groot. Men kan gerust stellen dat Spanje de gevangen Catalaanse leiders als gijzelaars gebruikt voor hun politieke doeleinden. Sánchez wil graag nog voor de kerstdagen een regering hebben, want de havikken van zijn PSOE partij staan namelijk te popelen om hem te lichten en een overeenkomst met de extreem rechtse partijen Partido Popular en Ciutadans en met de fascisten van Vox te sluiten. ERC op haar beurt stelt ook haar eisen. Zij eisen het recht van zelfbeschikking op door het mogen houden van een referendum over de Catalaanse onafhankelijkheid en de vrijlating van de politieke gevangenen. De partijen staan dus bijzonder ver uit elkaar en de onderhandeling verlopen daarom zeer moeizaam.

Tot nu toe sprak Sánchez altijd over de verdeeldheid binnen de Catalaanse samenleving wanneer hij het had over het politieke conflict tussen de Spaanse staat en het autonome gebied Catalonië. Hij wil het probleem niet als zodanig erkennen. Laat staan dat hij Catalonië als politieke eenheid erkennen zal om mee te onderhandelen. De enige concessie die hij gedurende de onderhandelingen tot nu toe heeft gedaan is dat hij spreekt over een politiek conflict in Catalonië. Maar hij zegt daar niet bij dat het een conflict met Spanje betreft.

Dit is ook de reden waarom Sánchez bij herhaling geweigerd heeft om de telefoon op te nemen wanneer de Catalaanse president Quim Torre hem belt voor overleg over dit conflict. ERC eist van Sánchez dat deze respect toont voor de Catalaanse instituten. Oftewel dat Sánchez de Catalaanse president moet bellen voor overleg over het Spaans – Catalaans politieke conflict en dat hij en zijn partij JxCat bij de onderhandelingen over zijn aanstelling als president betrokken worden. Als reactie daarop heeft Sánchez aangekondigd dat hij een informatieronde zal houden onder alle presidenten van de zeventien autonome gebieden die Spanje rijk is. Volgens hem staat Catalonië op dezelfde voet als de andere autonome gebieden. Maar praten met de president van Extremadura, om maar een voorbeeld te noemen, leidt niet bepaald tot een overeenkomst met de Catalaanse partijen.

De Catalaanse partij PSC, inmiddels gedegenereert tot een onderworpen deel van de PSOE, stelt voor om een nieuw Statuut voor Catalonië te ontwerpen. Daarbij minacht de PSC het feit dat de Catalaanse onafhankelijkheidsbeweging juist is ontstaan door de mislukte invoering van het Statuut van 2006 waarbij haar PSOE partij de hoofdrol speelde. Haar president toendertijd, Zapatero, beloofde een nieuw Statuut voor Catalonië te steunen. Nadat het Catalaanse Parlement met 80% steun een voorstel indiende, schrapte hij daar grote delen uit weg. Nadat het alsnog in een referendum onder de Catalanen werd aangenomen, bracht de Partido Popular het Statuut naar het sterk gepolitiseerde Constitutioneel Hof. Deze oordeelde in 2010 dat, zoals in het Statuut werd beschreven, Catalonië geen natie is en dat de Catalaanse taal daarom niet als hoofdvoertaal in Catalonië gebruikt kan worden. De socialisten en de PP hebben zich nooit aan de afspraken gehouden zoals deze in dit Statuut waren vastgelegd. Het voorstel van PSC voor een nieuw Statuut is daarom een directe belediging aan het adres van de Catalaanse gemeenschap. Blijkbaar hebben de socialisten niets beters te bieden. Het is óf dit óf gerechtelijke vervolgingen, politieke gevangenen, schendingen van mensenrechten en een teloorgang van democratie. Het redactioneel schrijven van Vilaweb merkt fijntjes op dat de geschiedenis zich lijkt te herhalen. In 1895 proclameerde Cuba haar onafhankelijkheid van Spanje. Daarna probeerde de Spaanse regering Cuba een nieuw Statuut als autonoom gebied aan te smeren. Dit mislukte volledig en in 1897 werd Cuba de facto onafhankelijk van Spanje.

Indien ERC volhoud in haar eisen voor het recht op zelfbeschikking en de vrijlating van de politieke gevangenen, ziet het er vooralsnog naar uit dat de demissionaire president van Spanje geen regering met de Kerstdagen zal hebben. Het ziet er zelfs sterk naar uit dat het nooit tot een overeenkomst zal komen en dat de socialisten uiteindelijk met de steun van extreem rechts en de fascisten zullen gaan regeren. Want over democratie, het recht op zelfbeschikking en andere fundamentele rechten kan nu eenmaal niet worden onderhandelt.

> De stand van zaken in en rond Catalonië > Kanttekeningen door Gerber van der Graaf > Weblog Gerber van der Graaf